Om te weten of patiënten bereid zijn om mee te werken aan heruitgifte van medicijnen, interviewden de onderzoekers in dit project eerst een groep oncologiepatiënten. Biomedisch wetenschapper Charlotte Bekker vertelt dat de respondenten heel positief waren over een dergelijke heruitgifte. ‘Ze willen zich graag inzetten voor het terugdringen van verspilling om daarmee ook iets voor de maatschappij te kunnen betekenen. Daarbij vonden ze het belangrijk dat we transparant communiceren over het onderzoek en dat de kwaliteit van de geneesmiddelen is gegarandeerd.’
Voor Bekker en haar collega’s was de weg vrij voor een experiment. Dat is inmiddels begonnen met subsidie van GGG. De projectleider licht toe waarom de studie zich in eerste instantie beperkt tot de oncologie. ‘We zien dat oncologiepatiënten heel vaak wisselen van medicijnen, bijvoorbeeld omdat die niet aanslaan of toch te veel bijwerkingen geven. Hierbij treedt veel verspilling op. Bedenk dat deze geneesmiddelen per verpakking gemiddeld 3.000 euro kosten. Naast verspilling van geld is het weggooien en vernietigen van medicijnen ook slecht voor het milieu.’
‘Naast geldverspilling is het weggooien en vernietigen van ongebruikte medicijnen ook slecht voor het milieu.’
Samen met drie andere ziekenhuizen – het Jeroen Bosch Ziekenhuis, UMC Utrecht en het St. Antonius Ziekenhuis – volgt het Radboudumc nu in totaal 1.100 oncologiepatiënten die mee wilden doen in het heruitgifte-project. De medicijnen die ze krijgen, biedt de ziekenhuisapotheek aan in een verzegelde verpakking. Daarin zit ook een logger die de bewaartemperatuur registreert. Bekker: ‘De medicijnen die deelnemers overhouden en die nog verzegeld zijn, gaan retour naar de apotheek. Daar kijken medewerkers of de verpakking niet open is geweest en lezen de logger uit. Die is overigens herbruikbaar en kost maar een paar euro. Als het lampje groen brandt, is alles in orde.’
Hoewel de resultaten pas eind 2022 bekend zijn, noemt Bekker de tussentijdse resultaten positief. Het doel om binnen twaalf maanden een half miljoen euro te besparen bij deze groep van 1.100 patiënten, wordt volgens haar waarschijnlijk overtroffen. ‘We kijken samen met zorgverzekeraars, beleidsmakers en beroepsvereniging KNMP wat er nodig is om heruitgifte te kunnen implementeren in de zorg. Dat zou gefaseerd moeten gebeuren: beginnen met duurdere medicijnen en later mogelijk ook de goedkopere geneesmiddelen die verkrijgbaar zijn in openbare apotheken.’ Bekker wijst nog wel op een obstakel. ‘Recente Europese wetgeving staat heruitgifte van medicijnen helaas niet toe. Voor ons onderzoek hebben we vrijstelling gekregen. We hopen dat die blijvend is als we de enorme verwachte kostenbesparing en milieuwinst kunnen aantonen. Daar zijn we optimistisch over.’