Hilgo Bruining, kinder- en jeugdpsychiater, Amsterdam UMC/Emma Kinderziekenhuis:

‘Gerichte inzet plaspil verbetert prikkelverwerking bij autisme’

Prikkelverwerkingsproblemen bij kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) hebben mede te maken met de hoeveelheid chloor in hun hersencellen. Bumetanide, een plaspil voor mensen met hoge bloeddruk, kan de chloorconcentratie in zenuwcellen verlagen. De BAMBI-trial heeft aangetoond dat een gerichte inzet van dit geneesmiddel het probleem bij de bron zou kunnen aanpakken.

Kinderen met ASS krijgen vaak antipsychotica voorgeschreven of stimulantia als Ritalin, zware medicijnen die alleen symptomen onderdrukken. Hilgo Bruining; ‘Prikkelverwerkingsproblemen hebben onder meer te maken met een verstoorde chloride-regulatie in hersencellen. Ieder kind heeft kort voor de geboorte een hoge chloorconcentratie, die normaal gesproken meteen daarna radicaal afneemt. Experimentele studies suggereren dat dit bij kinderen met ASS soms niet goed gebeurt. De vraag was daarom of we met een bestaande plaspil, waarvan we weten dat die op de chloorconcentratie inwerkt, een gerichtere behandeling konden ontwikkelen.’

Het middel werkt écht

Het preklinisch bewijs voor de rol van chloor in de prikkelbalans was heel sterk, vervolgt Bruining. ‘Om dit klinisch uit te werken wilden we niet de zoveelste trial doen met alleen metingen van de gebruikelijke symptoomschalen. We wilden aantonen dat het middel ook écht werkt. Dus dat het effect zichtbaar is op een EEG van een kind én dat bumetanide aantoonbaar inwerkt op de informatieverwerkingsprocessen in het brein. We denken dat nu te hebben aangetoond, omdat we in tegenstelling tot in de behandelgroep bij de placebogroep geen effect zagen, noch in de hersenfilmpjes, noch in de cognitieve testen.’

‘We kunnen met algoritmen van tevoren proberen in te schatten wat de effectiviteit van het middel is bij een specifiek kind met ASS.’

Niet op één hoop

Daarnaast is op basis van een EEG met behulp van algoritmen nu te voorspellen bij welke kinderen bumetanide gaat werken. In de wetenschappelijke wereld is daar volgens Bruining positief op gereageerd. Ook in de publiekspers – van het AD tot Nu.nl – komt deze belangrijke nuance goed naar voren. Bruining: ‘Bumetanide is niet ineens hét wondermiddel bij autisme, maar het lijkt bij een specifieke groep kinderen effect te hebben. Zo kom je uiteindelijk waar we naartoe willen: behandeling op maat op basis van het individuele profiel. Met deze trial hebben we klinisch bewezen dat de chloorconcentratie uitmaakt, met een goedkoop middel dat al dertig jaar in gebruik is. Onze resultaten laten naar mijn opvatting zien dat we in de psychiatrie af moeten van allerlei ongestratificeerde ‘grove’ trials met klassieke uitkomstmaten, studies waarin alle patiënten op één hoop worden gegooid.’

Van fundamenteel tot patiënt

Bruining is met het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen in gesprek over de regulering. Nu is er nog sprake van een zogeheten geïnformeerd off-labelgebruik van bumetanide. Daarnaast heeft het studieteam de ambitie om de hele translationele keten af te leggen, van fundamenteel tot aan de patiënt. Bruining: ‘Binnen N=You, kenniscentrum voor ontwikkelingsstoornissen kunnen we allerlei vervolgonderzoek doen, zoals stamceldiagnostiek op het onderliggende mechanisme van de chloorconcentratie. Zo komen we stap voor stap bij gepersonaliseerde toepassingen van medicijnen in de kinder- en jeugdpsychiatrie.’

Meer weten?

Prof. dr. Hilgo Bruining is kinder- en jeugdpsychiater in Amsterdam UMC/Emma Kinderziekenhuis. Naast kinder- en jeugdpsychiater is Hilgo Bruining hoofd van de sectie ontwikkelingsstoornissen en van N=You en hoogleraar Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen aan de Universiteit van Amsterdam. In de BAMBI-trial is onder meer samengewerkt met oudervereniging Balans!, jeugdhulporganisatie Levvel en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Het Franse biotech-bedrijf Neurochlore leverde de proefmedicatie.

Video
Contact

Verstuur