De ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen gaat razendsnel. Daarmee ontstaan steeds betere mogelijkheden om mensen te genezen of hun kwaliteit van leven te verhogen. Maar voor goede farmacotherapeutische zorg – het gebruik van medicijnen in de behandeling van ziekten en aandoeningen – is het minstens zo belangrijk om bestaande geneesmiddelen beter in te zetten. Daarom is in 2012 bij ZonMw het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) gestart. GGG richt zich op het effectiever, veiliger en doelmatiger inzetten van geneesmiddelen nadat ze zijn geregistreerd voor gebruik.
Breed belang
Het GGG-programma financiert onderzoeksprojecten en faciliteert de opzet van een infrastructuur voor wetenschappelijk onderzoek. Ook stimuleert GGG initiatieven die zorgen dat kennis over het gebruik van beschikbare geneesmiddelen (sneller) in de praktijk beschikbaar komt en daadwerkelijk wordt gebruikt.
Publieke en private partijen, zoals de farmaceutische industrie en zorgverzekeraars, krijgen de ruimte om financieel en inhoudelijk samen te werken. Een beter gebruik van geneesmiddelen is in het belang van uiteenlopende partijen, van de patiënt, de zorgverlener, de overheid tot de betrokken private partners.
Maatschappelijke sturing
Onmisbaar voor het programma is de GGG-raad. Onder voorzitterschap van Dick Dees (zie een kort interview tijdens een van de landelijke GGG-congressen) geeft deze raad maatschappelijke sturing aan het programma. De GGG-raad creëert draagvlak en formuleert voorstellen voor thema’s en onderwerpen. De sturing en beoordeling op projectniveau wordt uitgevoerd door programmacommissies. Hun leden hebben een brede expertise op het gebied van onderzoek en implementatie.
‘GGG richt zich op het effectiever, veiliger en doelmatiger inzetten van bestaande geneesmiddelen’
GGG-onderzoek maakt geneesmiddelengebruik niet alleen effectiever en veiliger, het kan ook leiden tot kostenbesparingen. Bijvoorbeeld als onderzoek aantoont dat een goedkoper geneesmiddel een vergelijkbare gezondheidswinst realiseert en de praktijk voortaan kiest voor dat middel.
ZorgmarktAdvies schetste in opdracht van GGG het verwachte rendement en de potentiële besparingen van het programma. Daarvoor heeft ZorgmarktAdvies een selectie van 12 afgeronde projecten onder de loep genomen. De analyse laat zien dat de investering in het GGG-programma de potentie heeft om zich in veelvoud terug te verdienen. Uitgaande van deze 12 projecten (en een zeer voorzichtig scenario met een nalevingspercentage van 40%) leidt het GGG-programma naar verwachting tot een totale kostenbesparing van 387 miljoen euro. De kosten voor het hele GGG-programma, inclusief de daarin opgenomen programma’s Prioritity Medicines en Dure Geneesmiddelen, bedragen 127 miljoen euro (stand mei 2017).
‘Beter geneesmiddelengebruik heeft een grote impact op de kwaliteit en effectiviteit van de zorg’
ZonMw en geneesmiddelenonderzoek
Het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen berust op verschillende pijlers: open rondes voor initiatieven vanuit het veld, Drug Rediscovery voor onderzoek naar een nieuwe toepassing van oude middelen, gerichte rondes als Personalised Medicine, en patiëntenregistraties voor spiegelinformatie, monitoren van het gebruik, wetenschappelijk onderzoek en vergoedingsbeslissingen. Kijk voor een overzicht van alle ZonMw-activiteiten bij het thema Geneesmiddelen op de ZonMw-site.
Veel bereikt
Er is de afgelopen vijf jaar veel bereikt. In totaal heeft GGG al 142 projecten gefinancierd (stand mei 2017), naast een groot aantal projecten uit andere geneesmiddelenprogramma’s die in GGG zijn ondergebracht. In dit digitale magazine laten we een selectie daarvan zien.
Na enkele thematische artikelen en een overzicht van opmerkelijke facts & figures, staan onder Opbrengsten en resultaten een reeks korte schetsen van uiteenlopende projecten. Deze zijn ondergebracht in de zeven ‘kamers van het GGG-huis’.
Grote impact
GGG heeft een beweging op gang gebracht. En er is nog veel meer winst te behalen, in gezondheid én maatschappelijke opbrengst. Een beter gebruik van geneesmiddelen heeft een grote impact op de kwaliteit en effectiviteit van de gezondheidszorg en geneesmiddelenonderzoek draagt daaraan bij. Het verbetert de patiëntveiligheid, maakt het gebruik van geneesmiddelen doelmatiger en vermindert de benodigde ‘handen aan het bed’. Aan deze belangrijke maatschappelijke opdracht zullen we met alle partijen onverminderd moeten blijven werken.